İnşaat ve altyapı projelerinde başarıya ulaşmanın temel adımlarından biri doğru maliyet hesaplamalarıdır. Bu noktada kübaj hesabı, hafriyat işlemlerinin en kritik aşamalarından birini oluşturur. Peki, kübaj hesabı nedir ve neden bu kadar önemlidir?
Kübaj hesabı; bir araziden ne kadar malzeme kazılacağı veya dolgu yapılacaksa ne kadar malzeme gerekeceğinin belirlenmesidir. Bu hesap, projeye ait plankote haritası kullanılarak gerçekleştirilir. Haritada yer alan kot farklarına göre arazinin mevcut hali ile proje sonundaki hedef durumu arasında oluşan hacim farkı belirlenir. Bu hacim, kazı veya dolgu olarak değerlendirilir ve gerekli malzeme miktarı ortaya çıkar.
Kübaj hesapları sayesinde:
Kazı ve dolgu miktarları net olarak belirlenir.
Hafriyat maliyetleri önceden öngörülebilir.
Gereksiz malzeme temini veya eksik dolgu gibi sorunlar önlenir.
İş programı daha sağlıklı oluşturulur.
Arazi düzenleme ve kotlama işlemleri planlı şekilde yürütülür.
Bu nedenle kübaj hesapları, yalnızca mühendislik açısından değil, ekonomik planlama açısından da vazgeçilmezdir.
Plankote haritası, arazinin mevcut kotlarını detaylı biçimde gösteren bir topografik haritadır. Bu harita üzerine proje sonrası hedef kotlar işlenerek, iki durum arasındaki fark üzerinden hacim hesaplaması yapılır. Bu hacim, genellikle metreküp (m³) cinsinden ifade edilir.
Sonuç olarak, kübaj hesapları, her türlü hafriyat işinin başlangıcında yapılması gereken teknik ve ekonomik bir analizdir. Doğru kübaj hesabı, zaman ve maliyet açısından ciddi avantajlar sağlar. Bu nedenle projelerde verimlilik ve sürdürülebilirlik için kübaj hesabına gereken önemin verilmesi şarttır.